Ayvalık'ın eşsiz güzelliklerine ev sahipliği yapan Cunda Adası, tarih boyunca birçok kültüre ve medeniyete ev sahipliği yapmış önemli bir yerleşim merkezidir. Adanın simgelerinden biri olan Taksiyarhis Kilisesi, geçmişte yaşanan olaylarla süslenmiş etkileyici bir yapıdır ve günümüzde Rahmi M. Koç Müzesi olarak tarihinde yeni bir sayfa açmıştır.
Cunda Taksiyarhis Kilisesi, 1873 yılında Alibey Adası'nın Rum Ortodoks cemaati tarafından Anakent Kilisesi olarak inşa edilmiştir. O dönemde adanın nüfusu büyük ölçüde Rum'du ve kilise, 8.000-10.000 kişilik nüfusa hizmet veriyordu. Kilise, "Taksiyarhis" adını, Koruyucu Baş Melekler Cebrail ve Mikhail'e ithafen almıştır ve yıllar içinde adanın en önemli anıt yapılarından biri haline gelmiştir.
Taksiyarhis Kilisesi'nin ilginç bir özelliği, çevrede yaşayan insanların anlattıklarına göre, dünyanın dört bir yanındaki Ortodoks kiliselerinin sabun, zeytinyağı ve zeytin ihtiyacını karşılamış olmasıdır. Böylece, bu görkemli yapı sadece dini bir merkez olmakla kalmamış, aynı zamanda adanın ekonomik hayatına da katkı sağlamıştır.
Ancak tarih, zamanla bu kutsal yapının kaderini değiştirmiştir. 1927-1928 yıllarında, kilise binası minaresiz bir camiye dönüştürülmüş ve ikonostas sökülerek tasvirlerin üstü boyanmıştır. 1944 depremi binaya hasar verince, insanlar kiliseyi terk etmek zorunda kalmışlardır. Bakımsızlık ve insan kaynaklı tahribat, bu tarihi yapıyı zamanla yıpratmış ve köhne bir hale getirmiştir.
Taksiyarhis Kilisesi'nin kaderi, 1976 yılında yaşanan bir dönüm noktasıyla değişmiştir. Ayvalık ve çevresindeki 17.900 hektarlık alan, doğal ve tarihi sit alanı ilan edilmiştir ve bu sayede kilise de korunması gereken kültürel miras statüsüne kavuşmuştur. 28 Ekim 1989 tarihli 1795 sayılı kararla, Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından tescil edilmiştir. Özel bir öneme sahip olan bu tarihi yapı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu tarafından 05 Kasım 1999 tarihli 660 sayılı ilke kararıyla koruma altına alınmış ve 1. grup olarak belirlenmiştir.
Nihayetinde, bu eşsiz tarihi mirasa olan ilgi ve önem sayesinde Cunda Taksiyarhis Kilisesi'ne yeni bir hayat verilmiştir. Yaklaşık yirmi iki aylık titiz bir restorasyon sürecinin ardından, kilise yeniden eski görkemine kavuşmuş ve 31 Mayıs 2014 tarihinde Ayvalık Rahmi M. Koç Müzesi olarak ziyarete açılmıştır.
Günümüzde müzede sergilenen eserler, zengin ve çeşitli bir koleksiyona sahiptir. Teknelerden oyuncaklara, eski otomobil modellerinden minyatürlere ve bebek arabalarından zaman ölçüm aletlerine kadar birçok ilgi çekici eser burada sergilenmektedir. Müzenin çeşitliliği, ziyaretçileri farklı bir tarihi ve kültürel yolculuğa çıkarmaktadır.
Görkemli geçmişi ve Rahmi M. Koç Müzesi ile yenilenen kimliği sayesinde, bu tarihi yapı, Cunda Adası'nın en öne çıkan sembolü olmaya devam edecektir.
Comments